Przy określaniu wysokości dochodu w celach podatkowych rozstrzygające znaczenie mają koszty uzyskania przychodu. Wpływają one na ukształtowanie podstawy opodatkowania dochodu. Koszty takie są ustawowo reglamentowane i enumeratywnie określone. Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że kosztami uzyskania przychodów z poszczególnych źródeł są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów. Jest to definicja szeroko zakreślona i dlatego wymienia się te rodzaje wydatków, które nie są traktowane jako koszty uzyskania przychodów. W niektórych przypadkach określa się granice tych kosztów. Koszty uzyskania przychodów z tytułu stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej określono w wysokości 0,25% kwoty, stanowiącej górną granicę pierwszego przedziału skali podatkowej. Przyjęta została również ogólna zasada, że jeżeli podatnik ponosi koszty uzyskam- przychodów ze źródeł, z których dochód podlega opodatkowaniu, oraz koszty związane z przychodami z innych źródeł, a nie jest możliwe ustalenie kosztów uzyskania przypadających na poszczególne źródła, to koszty te ustala się w takim stosunku, w jakim p zostają przychody z tych źródeł w ogólnej kwocie przychodów. Jest to równoczesna doskonały przykład, że dążenie do ustawowej precyzji owocuje niezrozumiałym tekstem. Mówiąc prościej, artykuł ten głosi, że jeżeli podatnik ponosi koszty uzyskania przychodów ze źródeł opodatkowanych oraz innych i nie jest możliwe dokładne ich określenie, to przyjmuje się relacje tych kosztów, w jakich pozostają przychody z poszczególnych źródeł do ich globalnej kwoty. Ustawa określa również koszty uzyskania w relacji do przychodów osiągniętych z tytułu: ⦁ zapłaty za przeniesienie prawa własności projektu wynalazczego, topografii układu scalonego, znaku towarowego lub wzoru zdobniczego przez pierwszego właściciela; ⦁ opłaty licencyjnej za przeniesienie prawa stosowania projektu wynalazczego, znaku towarowego lub wzoru zdobniczego, otrzymanej w pierwszym roku trwania licencji od pierwszej jednostki, z którą zawarto umowę licencyjną; ⦁ korzystania przez twórców z praw autorskich lub rozporządzania przez nich tymi prawami; ⦁ samodzielnie wykonywanej działalności artystycznej, literackiej, naukowej, oświatowej i publicystycznej, w związku z przychodami arbitrów, z tytułu wykonywania określonych czynności zleconych przez organy publiczne, z tytułu świadczenia usług na podstawie umowy o dzieło lub umowy zlecenia zawartej z określonym podmiotem. Lista kosztów, których ustawa nie zalicza do kosztów uzyskania, jest długa. Wspomniano, że obejmuje ona 49 przypadków. Chodzi tu o koszty, które zostały poniesione na powiększenie źródła przychodów (wydatki inwestycyjne) lub różnego rodzaju sankcje. Można wskazać na niektóre rodzaje kosztów nie zaliczanych do kosztów uzyskania przychodu. Są to np.: ⦁ odpisy i wpłaty na różnego rodzaju fundusze tworzone przez podatnika; ⦁ wydatki na spłatę kredytów; ⦁ odsetki od własnego kapitału włożonego przez podatnika w źródło przychodów; ⦁ wartość własnej pracy podatnika, jego małżonka i małoletnich dzieci; ⦁ darowizny i datki (ofiary) wszelkiego rodzaju; ⦁ koszty egzekucyjne związane z niewykonaniem zobowiązań; ⦁ grzywny i kary pieniężne; ⦁ kary, opłaty i odszkodowania.
