Istotne znaczenie ma problematyka powiązania składki w ubezpieczeniu społecznym z koniunkturą gospodarczą. W ogromnym bogactwie tej problematyki szczególne znaczenie mają trudności ze względu na występowanie wahań gospodarczych w pełnieniu funkcji gromadzenia oszczędności przez ubezpieczenie społeczne. Zmienność koniunktury gospodarczej powoduje zmienność warunków bytowych ludności aktywnej zawodowo; trudno zatem założyć, że warunki bytowe ludności utrzymującej się ze świadczeń społecznych mogłyby się kształtować się niezależnie od warunków bytowych ogółu ludności. Współcześnie składki ubezpieczenia społecznego ze względu na swoje rozliczne, przedstawione wyżej funkcje – w tym zwłaszcza redystrybucyjną i fiskalną – stanowią ważne narzędzie finansów publicznych. Decyzje dotyczące składki ubezpieczenia społecznego nie mają charakteru autonomicznych decyzji instytucji (zakładu) ubezpieczenia społecznego. Odnosi się to przede wszystkim do decyzji dotyczących kształtowania wysokości składki ubezpieczenia społecznego, różnicowania tej wysokości, ustalania podstawy wymiaru składki ubezpieczenia społecznego oraz do podziału składki pomiędzy pracownika (gospodarstwo domowe) a pracodawcę. Wszystkie te decyzje podejmowane są na ogół w państwach o ugruntowanej demokracji przez władze państwowe w trybie przewidzianym dla węzłowych decyzji z zakresów finansów publicznych (a więc z większym lub mniejszym udziałem parlamentu). Fakt ten stanowi o ograniczeniu autonomii finansowej instytucji (zakładu) ubezpieczenia społecznego oraz o osłabieniu roli samorządu ubezpieczeniowego.