Skalę podatkową tworzy kombinacja stawek podatkowych wraz z odpowiadającą im podstawą opodatkowania. W literaturze występuje ogromna rozbieżność terminologiczna w zakresie wyróżnionych przez poszczególnych autorów skal podatkowych. Trudno jest właściwie – z bardzo wielu proponowanych przez różnych autorów podejść do tego zagadnienia- wybrać jedno, najbardziej odpowiadające celom dydaktycznym. Tym bardziej jest to skomplikowane, że polskie prawo podatkowe używa pojęcia skali podatkowej bardzo rzadko, nie interpretując go. Za R. Domaszewiczem przyjmijmy, że jeżeli stawka podatkowa jest jednakowa dla każdej podstawy opodatkowania, to mówimy o proporcjonalnej skali podatkowej (np. 34% stawka w polskim podatku dochodowym od osób prawnych). Skalę nazywamy progresywną, jeżeli wraz w wzrostem podstawy opodatkowania wzrasta stawka podatkowa. Malejącej stawce podatkowej wraz ze wzrostem podstawy opodatkowania odpowiada skala regresywna. Zastosowanie proporcjonalnej skali podatkowej powoduje wzrost należności podatkowej w takim samym stopniu, w jakim wzrasta podstawa opodatkowania. Natomiast w skali progresywnej lub regresywnej należność podatkowa rośnie szybciej lub wolniej niż podstawa opodatkowania. Proporcjonalna skala podatkowa jest często stosowana w podatkach przychodowych oraz konsumpcyjnych (np. podatek akcyzowy, podatek VAT). Progresywna skala podatkowa stosowana jest w podatkach dochodowych obciążających osoby fizyczne oraz w podatkach majątkowych. Skala regresywna jest stosowana bardzo rzadko ze względów pozafiskalnych. W razie praktycznego stosowania skali progresywnej powinno się ustalić tzw. próg progresji, aby podatek nie pochłonął całej podstawy opodatkowania, zamieniając się w konfiskatę. Przedstawiona w literaturze jest również skala degresywna, która łączy w sobie dwie skale: ⦁ progresywną, ⦁ proporcjonalną. Stawki podatkowe w tej skali przy niskich podstawach opodatkowania rosną (skala Progresywna) po to, aby następnie zmienić się w stałe (skala proporcjonalna). Stawki degresywne w zasadzie nie są w praktyce stosowane. W ogóle skala degresywna jest rodzajem progresji. W kwotowych stawkach podatkowych prezentowane skale podatkowe nie mają zastosowania. Na rys. 1 przedstawiamy schematyczny wykres przebiega funkcji podatków przy zastosowaniu różnych skal podatkowych.
