Za przykładem Sycylii poszły wkrótce Wenecja i Florenq’a. Już w XIII w. pojawili się w Italii bankierzy handlowi, których zadaniem było m.in. ściąganie podatków na rzecz papiestwa i panujących książąt. Bankierzy zaczęli też udzielać pożyczek różnym księstwom, za co uzyskiwali często ekwiwalent w postaci prawa do ściągania ceł.W wieku XIV funkq’onowały już duże międzynarodowe banki handlowe, które finansowały eksport i import, dokonywały wymiany pieniędzy oraz współuczestniczyły w tworzeniu firm. Był to też po­czątek międzynarodowych pożyczek, często kończących się bankruc­twem, np. banki handlowe Bardi i Perazzi, które udzieliły pożyczek władcom Anglii i Neapolu.