Podatek dochodowy charakteryzuje się następującymi cechami: ⦁ jest on podatkiem osobistym, nakładanym na osoby fizyczne i uwzględniającym ich sytuację osobistą; ⦁ jest podatkiem obciążającym dochód całkowity podatnika, uzyskiwany z różnych źródeł przychodów po potrąceniu kosztów; ⦁ obciąża w zasadzie osiąganie dochodu, chociaż na skutek różnych zmian konstrukcji podatku dochodowego obejmuje także wydatkowanie dochodu; ⦁ należy do grupy podatków bezpośrednich, gdyż uważa się tradycyjnie, że nie jest on przerzucalny, chociaż pogląd ten nie ma uzasadnienia we współczesnych systemach podatkowych; ⦁ nie różnicuje obciążenia z punktu widzenia źródeł przychodów, z których jest osiągany, i ich przeznaczenia; ⦁ jest instrumentem polityki podziału dochodu; ⦁ jest instrumentem łagodzącym wahania koniunktury; ⦁ może być stosowany w rozwiniętym systemie gospodarczym i finansowym. Cechy podatku dochodowego ukazują jego wszechstronność w kształtowaniu alokacji, podziału i stabilizacji.