Zespół urządzeń i instytucji zapewniających człowiekowi ochroną przed niedostatkiem można na ogół rozumieć jako pojęcie zabezpieczenia społecznego, to znaczy gwarantujące mu poczucie bezpieczeństwa socjalnego poprzez zapewnienie świadczeń społecznych na pewnym minimalnym poziomie, odpowiadającym jednak godności ludzkiej. Współcześnie poziom ten wyznaczony jest poprzez minimum socjalne, zróżnicowane w różnych kręgach cywilizacyjnych, nierzadko jednak przewyższające minimum egzystencji. Zgodnie z ideą zabezpieczenia społecznego każdy człowiek powinien mieć pewność, że gdy znajduje się w niedostatku, otrzyma świadczenia społeczne w wysokości gwarantującej mu warunki do życia. Z przedstawionej definicji zabezpieczenia społecznego wynika, że jego celem jest ochrona człowieka przed niedostatkiem bez względu na przyczynę tego niedostatku. Jednakże dla zabezpieczenia społecznego przyczyny, które powodują, że człowiek znalazł się w niedostatku (mówiąc potocznie, w warunkach nieludzkich), nie są obojętne – zestawiono je nawet w specjalnym rejestrze, czyli katalogu, i nazywane są ryzykiem socjalnym lub ryzykiem zabezpieczenia społecznego. Wyróżnia się następujące typy ryzyka socjalnego (zabezpieczenia społecznego): ⦁ chorobę, ⦁ macierzyństwo, ⦁ wielodzietność ⦁ brak pracy, ⦁ wypadek przy pracy i chorobę zawodową, ⦁ inwalidztwo, ⦁ starość, ⦁ śmierć żywiciela rodziny, ⦁ ryzyko nietypowe czy niestandardowe (pozbawienie wolności żywiciela rodziny, alkoholizm, narkomanię czy też nieporadność życiową).