Podatnikami VAT są osoby fizyczne, osoby prawne i jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej, jeśli wykonują we własnym imieniu i na własny rachunek czynności podlegające opodatkowaniu. Podstawowym warunkiem opodatkowania działalności jest zamiar świadczenia rzeczy lub usług z określoną częstotliwością lub jednorazowo. Zatem podatnikami VAT mogą być również podmioty świadczące rzeczy lub usługi jednorazowo i nie prowadzące działalności gospodarczej. Podatnikami są podmioty wykonujące działalność na cudzy rachunek, np. czynności maklerskie, agencyjne, zlecenia, pośrednictwa, komisu, a także podmioty zagraniczne wykonujące na terenie Polski działalność opodatkowaną. Niektóre grupy podatników korzystają ze zwolnień podatkowych. Są to: ⦁ podmioty, które w poprzednim roku podatkowym uzyskały ze sprzedaży towarów i usług kwotę określoną w ustawie, ⦁ zakłady pracy chronionej. Przedmiotem podatku są następujące rodzaje czynności: ⦁ sprzedaż towarów i usług na terenie Polski, ⦁ eksport i import towarów i usług, ⦁ przekazanie przez podatnika towarów oraz świadczenie usług na potrzeby reprezentacji i reklamy, ⦁ przekazanie przez podatnika towarów oraz świadczenie usług na potrzeby osobiste podatnika, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów zarządzających osób prawnych, członków stowarzyszenia, a także zatrudnionych przez niego pracowników oraz byłych pracowników, ⦁ zamiana towarów i usług oraz zamiana towaru na usługę i na odwrót, ⦁ darowizna towarów oraz świadczenie usług bez pobrania należności. Wspomniane czynności podlegają opodatkowaniu niezależnie od tego, czy zostały Skonane z zachowaniem przepisów prawa, czy też z ich naruszeniem, jeżeli zawarte umowy są prawnie skuteczne (np. działalność jest wykonywana bez koniecznej koncesji,lecz umowy sprzedaży towarów lub usług są prawnie skuteczne). Obowiązek podatkowy powstaje w zasadzie z chwilą wydania, przekazania, zamiany i darowizny towaru lub świadczenia usługi. Opodatkowaniu nie podlegają następujące rodzaje czynności: ⦁ sprzedaż przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części, ⦁ działalność dotycząca gier losowych i zakładów wzajemnych, które podlegają opodatkowaniu podatkiem od gier na podstawie osobnej ustawy, ⦁ czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy.
