Zwróćmy uwagę na jeszcze jedną okoliczność. Wydane w roku 1977 Podróże do Włoch oraz Podróże do Polski, właściwie będące autobiografią artysty, ujawniają przejrzyście mechanizm pisarstwa Iwaszkiewicza: jest to twórczość jako podróż, podróż „zewnętrzna” i „wewnętrzna”, podróż „do Włoch” i „do Polski” oraz podróż w głąb siebie. Podróż i pamięć, te dwa najistotniejsze źródła inspiracji romantycznej, pojawiając się w nowej konstelacji u Iwaszkiewicza, czynią też z niego pisarza „romantycznego” w szczególnym sensie tzn. o romantycznym typie wyobraźni i romantycznych znamionach procesu twórczego. Do cech konstytuujących osobliwą „romantyczność” imaginacji i pobudzeń imaginacji Iwaszkiewicza należy również i ta „podróż pamięci”, na której szlaku znajduje się muzyka, często właśnie wprost muzyka romantyczna lub postromantyczna. Pisarz deklarował się nieraz jako wielbiciel poetów typu Tiutczewa i Feta, Eichendorffa i Mori- kego, boleśnie odczuwając brak tego rodzaju twórców w poezji naszego XIX wieku.
