Zwyżki i zniżki podatkowe są elementami techniki podatkowej, związanymi ze stawkami podatku. Polegają one na możliwości lub konieczności stosowania przez bierny podmiot opodatkowania wyższych lub niższych stawek podatkowych w stosunku do stawki podatkowej w celu obliczenia wysokości podatku. Sytuacje, w których należność podatkowa jest ustalana z ich zastosowaniem, są wymienione w przepisach prawnych. Przykładem praktycznego stosowania stawek podwyższonych jest ujawnienie przez organ podatkowy źródeł dochodów zatajonych przez podatnika. Zniżki podatkowe występują w Polsce m.in. w podatku od towarów i usług (VAT), w którym obok podstawowej stawki wynoszącej 22%, stosowane są obecnie stawki 0%, 7% i 12%. Zwyżki lub zniżki rzadko dotyczą podstawy podatku lub jego kwoty. Zwolnienia podatkowe polegają na wskazaniu przez prawodawcę, jakie stany faktyczne lub prawne albo którzy podatnicy są bezwarunkowo zwolnieni z zapłacenia podatku. Zwolnienia mogą mieć charakter przedmiotowy, podmiotowy lub przedmiotowo- podmiotowy. System zwolnień, ulg oraz zniżek podatkowych jest zawsze związany z polityką podatkową prowadzoną przez państwo.