Przymusowy charakter składki ubezpieczeniowej – częściej nawet nazywany jej powszechnością – pozwala na powiązanie ubezpieczenia społecznego z zatrudnieniem (ze stosunkiem pracy) oraz na wydatne rozszerzenie wspólnoty ubezpieczeniowej, co z kolei umożliwia obniżenie poziomu składki. W ubezpieczeniu emerytalnym powszechność składki jest ważna szczególnie dla realizacji funkcji zabezpieczenia warunków egzystencji. Ma ona jednak znaczenie także dla pełnionej przez to ubezpieczenie funkcji gromadzenia oszczędności. Nadaje to wprawdzie oszczędnościom charakter przymusowy, ale w krajach, w których zanika skłonność do oszczędzania, może się to przyczynić do odbudowy cnoty oszczędzania. Niekiedy powszechność (czy przymusowy charakter) składki wiąże się z istnieniem jednego tylko zakładu ubezpieczeń i jednego funduszu ubezpieczeniowego. Tymczasem możliwe jest łączenie przymusowego charakteru składki z istnieniem wielu instytucji (i funduszów) ubezpieczeniowych, konkurujących pomiędzy sobą w tym typie ubezpieczeń na rynku usług ochrony ubezpieczeniowej. Przymus ubezpieczeń oznacza jedynie konieczność przypisania się przez ubezpieczającego się do dowolnie przez siebie wybranej instytucji ubezpieczeniowej, przy równoczesnym stworzeniu jasnej i otwartej procedury zmiany ubezpieczyciela.